تشخیص پوسیدگی دندان از روی عکس opg

بسیاری از افراد علاقه دارند تا خودشان از روی عکس دندانپزشکی بدون کمک متخصص رادیوگرافی یا پزشک، میزان پوسیدگی‌های دندان خود را تشخیص داده و به راحتی عکس OPG را خوانده و تفسیر کنند.

عکس OPG به کمک اشعه ایکس از دندان‌های بیمار گرفته شده و تفسیر آن کار سختی نیست. در این مطلب به طور کامل شما را با تمام قسمت‌های عکس رادیوگرافی پوسیدگی دندان آشنا می‌کنیم تا بتوانید به راحتی آن را بخوانید و متوجه وضعیت دندان‌های خود شوید.‌

آموزش خواندن عکس دندان

• طریقه تشخیص میزان پوسیدگی از روی عکس دندان

معمولاً در این عکس رادیوگرافی که از دندان‌های شما گرفته می‌شود، قسمت‌های روشن و تیره دیده شده که براساس همان می‌توان پوسیدگی دندان را تشخیص داد. در واقع نواحی تیره در عکس دندان، همان پوسیدگی ها محسوب می شوند.

• تفسیر و خواندن نواحی روشن و تیره در عکس دندان

در عکس رادیوگرافی دندان یا فیلم رادیوگرافی آن نقاط روشن و تیره‌ای دیده می‌شود. قسمت‌های مرکزی دندان یا همان بافت نرم آن که پالپ دندان نامیده می‌شوند، قسمت تیره عکس هستند. زمانی که این ناحیه به رنگ روشن باشد، یعنی اشعه‌های ایکس دستگاه به راحتی از آن عبور کرده و نشان بر خراب بودن یا پوسیده بودن آن دندان است.

حساسیت به بی حسی دندانپزشکی

بیشتر بخوانید:

به دلیل اینکه اشعه ایکس دستگاه رادیوگرافی، قادر به عبور کردن از بافت کلسیفینه یا بافت سخت دندان نیست.

• دلیل تیره یا تاریک بودن پوسیدگی‌ها در عکس دندان

معمولاً زمانی که در یک دندان پوسیدگی اتفاق می‌افتد، در ساختار آن حفره‌ای ایجاد می‌شود و بافت متراکم آن از بین خواهد رفت. به همین خاطر اشعه ایکس به راحتی از آنها عبور کرده و این بافت پالپ در عکس به صورت نقاط تیره مشخص می‌شود. پس نقاط تاریک ثبت شده در عکس رادیوگرافی دندان، میزان عمق حفره‌ها و پوسیده بودن آنها را در دندان به راحتی نشان می‌دهند.

هر چقدر میزان حفره‌ها و پوسیدگی دندان فرد بیشتر باشد، اشعه به مقدار بیشتری از دندان عبور کرده و وسعت نقاط تیره در عکس بیشتر خواهد بود. دندانپزشک با توجه به این عکس و شناسایی نواحی تیره به سرعت پر کردن دندان‌های پوسیده را انجام می‌دهد.

زیرا اگر این پوسیدگی‌های دندان به بافت زنده یا پالپ آن سرایت کند، اعصاب دندان تحریک شده و همچنین دندان به شدت عفونی و دردناک خواهد شد. در این مواقع دندان فرد به عصب رسیده و درمان دندان او مراحل پیچیده تری و نیاز به عصب کشی دندان دارد. بنابراین نقاط تیره و حتی کمرنگ در عکس دندان، که دارای پوسیدگی خفیفی هستند باید هرچه سریعتر درمان شوند تا حفره‌ها عمیق‌تر نشده و دندان به عصب نرسد.

• پوسیدگی‌ها و خرابی‌های دندان در عکس رادیوگرافی بایت بینگ

در عکس رادیوگرافی مدل بایت بینگ که از دندان‌های بیمار گرفته می‌شود، دندانپزشک می‌تواند علاوه بر تشخیص پوسیدگی ریشه و عاج دندان، پوسیدگی‌ها و خرابی‌های بین دندانی را نیز تشخیص دهد. در این عکس‌های رادیوگرافی که از دندان گرفته می‌شود در واقع نقاط تاریک و تیره نشان بر پوسیدگی دندان‌های شما می‌باشد. تابش اشعه ایکس رادیوگرافی به وسیله بافت سخت دندان منعکس شده و عبور نخواهد کرد، بنابراین این بخش‌ها در عکس به صورت نواحی روشن دیده می‌شوند.

درمان خانگی عفونت دندان عقل

بیشتر بخوانید:

تصاویر و عکس‌های رادیوگرافی دندان چه کمکی به دندانپزشک می‌کند؟

دندانپزشک با استفاده از تصاویر رادیوگرافی دندان می‌تواند به تمام جزئیات و تغییرات بسیار ریز در دندان‌های بیمار پی ببرد. پزشک با توجه به این عکس می‌تواند درمان ریشه یا میزان پوسیدگی‌های متعدد در دندان را به راحتی تشخیص بدهد. هر دندانپزشکی با توجه به میزان تجربه و مهارت خود این تصاویر را تفسیر و تحلیل می‌کند، سپس با آزمایشات بالینی و سایر مشاهدات تطبیق خواهد داد.

با تصاویر ثبت شده یا عکس‌های رادیوگرافی دندان می‌توان موارد زیادی را تشخیص داد که شامل بیماری لثه یا پریودنتال، وجود حفره‌های عمیق و بزرگ در دندان، درمان‌های قبلی دندان و پرشدگی‌های عمیق می باشد. با شناسایی این نقاط دندانپزشک می‌تواند با کمک این عکس به راحتی علت دندان درد بیمار را متوجه شده و دندان او را به بهترین شکل درمان کند.

در واقع دندانپزشک بر اساس تصویر ثبت شده رادیوگرافی از دندان‌های بیمار، به راحتی مشکلات ریشه، پالپ، عاج، لثه و سایر قسمت های دهان و دندامچن بیمار را تشخیص می دهد.

چگونگی تشخیص پوسیدگی دندان از روی عکس رادیوگرافی

با تفاوت رنگ در عکس رادیوگرافی دندان به راحتی می‌توان دندان‌های سالم را از دندان‌های پوسیده تشخیص داد. البته باید بدانید دندان فردی که از قبل پر شده معمولاً در عکس به رنگ روشن‌تر خواهد بود، که این موضوع را تنها دندانپزشک تشخیص می‌دهد.

در عکس دندان تیره‌ترین نقاط، عاج دندان و روشن‌ترین نقاط مینای دندان محسوب می‌شوند. عصب داخل دندان از تمامی نقاط تیره‌تر بوده و نباید با پوسیدگی دندان اشتباه گرفته شود.

آشنایی با انواع ایمپلنت چینی

بیشتر بخوانید:

همچنین بخوانید : لمینت دندان

سخن پایانی

مینای دندان یا پوشش خارجی آن در عکس‌های رادیوگرافی یا فیلم‌های آن در واقع روشن‌ترین نواحی در عکس محسوب می‌شوند. دلیل روشن‌تر بودن پوشش خارجی دندان‌ها این است که بافت مینای دندان از ماده سخت کلسیم تشکیل شده و به همین دلیل اشعه‌های بیشتری را منعکس می‌کند. آج دندان و قسمت مرکزی دندان که دارای بافت معدنی بسیار کمتری بوده، تیره‌تر از بخش مینای دندان در عکس مشخص خواهد شد.

باید بدانید در عکس‌های رادیوگرافی گرفته شده از دندان، تاریک‌ترین بخش آن مربوط به فضای داخل دندان یا پالپ می‌باشد که در آن رگ‌های خونی و سلول‌های عصبی وجود دارند. این ناحیه کاملاً بافت نرمی داشته و به خاطر همین اشعه ایکس به مقادیر زیاد از آن عبور کرده و سپس تیره تر شدن آن نسبت به سایر نقاط دندان در عکس می شود. دندانپزشک معمولاً برای انجام عصب کشی دندان، ابتدا عکسی از دندان بیمار گرفته تا متوجه عمق پوسیدگی و میزان خرابی آن شود.

هزینه و تعرفه دندانپزشکی و گرفتن عکس رادیوگرافی از دندان ها معمولاً در طی سال نوسان داشته و همواره ثابت نیست. شما می‌توانید برای اطمینان از سلامت دندان و میزان خرابی آنها نسبت به گرفتن عکس دندان اقدام کرده و به راحتی آن را با توجه به این نکات تفسیر کنید.

تشخیص آبسه یا عفونت دندان با عکس رادیوگرافی در ۱۰ روز اول امکان‌پذیر نیست. به طور کلی با عکس ساده رادیولوژی دندان می‌توان تنها میزان پوسیدگی مینای دندان و ریشه‌های آن را تشخیص داد.

آیا بعد از عصب کشی آنتی بیوتیک لازم است؟

خیلی وقت ها بیماران بعد از اتمام درمان ریشه (عصب کشی) از من می پرسند که آیا لازم است آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) مصرف کنند؟

شاید یک تصور رایج این است که برای از بین رفتن التهاب و عفونت دندان همیشه باید آنتی بیوتیک مصرف شود. این باور چنان شایع است که حتی عده ای اگر بعد از عصب کشی (درمان ریشه) برایشان آنتی بیوتیک تجویز نشود تعجب می کنند.

پیش از هرچیز باید به این نکته توجه کنیم که منشا عفونت دندان از آلودگی و میکروب های فضای داخلی کانال ریشه است. در پروسه درمان ریشه (عصب کشی) تمرکز اصلی بر شست و شو و ضدعفونی فضای داخلی ریشه و از بین بردن این میکروب هاست و بنابراین در بسیاری از موارد درمان ریشه (عصب کشی)  به تنهایی برای مبارزه با التهاب و عفونت کافیست. خیلی وقت ها آنتی بیوتیک هیچ کمک اضافه ای انجام نمی دهد و  چه آنتی بیوتیک مصرف کنید و چه نه روند ترمیم به خودی خود در بافت های اطراف ریشه دندان اتفاق می افتد.

مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک نه تنها لازم نیست بلکه یک عامل مهم در ایجاد پدیده ای به نام مقاومت آنتی بیوتیکی است که یک مشکل جهانی و فراگیر است. مقاومت آنتی بیوتیک وضعیتی است که باکتری ها به علت مصرف نادرست، نا به جا یا بیش از اندازه و بی رویه آنتی بیوتیک ها دچار تغییرات ساختاری می شوند و نسبت به آنتی بیوتیک مقاوم می شوند. در نتیجه بهبودی از عفونت ناشی از باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک سخت تر و دیرتر اتفاق می افتد. به این معنی که در شرایطی که افراد برای غلبه بر بیماری های عفونی واقعا به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشند، مصرف آن ها ممکن است به اندازه لازم موثر نباشد.

بعضی از بیماران هم تصور می کنند که چون بعد از درمان ریشه (عصب کشی) درد داشتند یعنی عفونت باقی مانده وجود دارد پس حتما نیاز به مصرف آنتی بیوتیک است. در حالی که نه تنها آنتی بیوتیک هیچ تاثیری بر روی درد بعد از درمان ندارد، این درد در بسیاری موارد طبیعی و عارضه گذرای بعد از درمان است.

در رابطه با درد بعد از درمان این مطلب را هم بخوانید: درد بعد از عصب کشی دندان طبیعی است؟

همواره بهتر است تشخیص نیاز واقعی به مصرف آنتی بیوتیک، نوع و دوز آن را به متخصص درمان ریشه بسپارید. معمولا متخصص درمان ریشه در صورتی برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند که عفونت دندانی علائم درگیری سیستمیک و گسترده داشته باشد که شامل تب، ناتوانی در بلع و تنفس، ضعف و ورم بافت های صورتی است.
البته در این حالت آنتی بیوتیک باز هم درمان اصلی را انجام نمیدهد بلکه فقط نقش کمکی در تخفیف علائم خواهد داشت و مادامی که از طریق عصب کشی (درمان ریشه) فضای داخلی کانال ریشه ضدعفونی نشود، منشا عفونت پابرجا مانده و علائم عفونت در آینده عود خواهد کرد. یعنی در این حالت مصرف آنتی بیوتیک همراه با درمان دندانپزشکی کمک کننده است. یک مورد استثنای دیگر شرایطی است که علیرغم انجام ضدعفونی و پاکسازی کانال ریشه در طی مراحل عصب کشی( درمان ریشه)  علائم عفونت از بین نرود مثلا همچنان ترشح چرکی از کانال ریشه وجود داشته باشد.

بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت دندان چیست؟

تجویز آنتی بیوتیک فقط باید با تشخیص دندانپزشک انجام شود. در صورتی که واقعا نیاز باشد، معمولا بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت دندان آموکسی سیلین است. ممکن است دندانپزشک آموکسی سیلین را به همراه مترونیدازول تجویز کند.

کاربرد کوآموکسی کلاو معمولا در شرایط عفونت مقاوم و یا در مواردی است که سیستم ایمنی فرد سرکوب شده باشد. پنی سیلین تزریقی به هدف تاثیرگذاری سریع تر در مواردی تجویز می شود که عفونت به سرعت پیشروی کرده باشد و فضای زیادی از صورت را درگیر کرده باشد. برای افرادی که به آموکسی سیلین حساسیت داشته باشند آنتی بیوتیک پیشنهادی کلیندامایسین است.

پیشنهاد می کنم برای دستیابی به اطلاعات کامل تر راجع به نحوه مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت دندان این مقاله را هم مطالعه کنید: برای درمان عفونت ریشه دندان چه باید کرد؟

نوشته شده توسط دکتر ثنا جباری(متخصص درمان ریشه)

آیا ماندن ریشه در لثه خطرناک است؟

یکی از دلایل باقی ماندن ریشه دندان در لثه پوسیدگی های بسیار شدید می باشد، زمانی که برای پوسیدگی دندان ها به موقع اقدام نشود باعث می شود که تاج دندان از بین برود و در این حالت فقط ریشه دندان باقی می ماند. اما جا ماندن ریشه دندان بعد از کشیدن  و یا عصب کشی دندان نیز ممکن است اتفاق بیفتد که باعث به وجود امدن مشکلات جدی در دندان و لثه میشود. وقتی ریشه یک دندان در لثه ماندگار می‌شود، ممکن است باعث به وجود آمدن عفونت، التهاب و تخریب بافت لثه شود و پیامد های جدی به دنبال خواهد داشت. بنابراین، ماندن ریشه در لثه یک موضوع جدی است که نیاز به درمان فوری دارد.

دلیل و علائم ماندن ریشه دندان در لثه

بعد از کشیدن یک دندان، ممکن است در برخی موارد علائمی از ماندن ریشه دندان باقی بماند. این علائم ممکن است شامل درد، التهاب، خونریزی، یا حساسیت در محلی که دندان قبلاً وجود داشته باشد، باشد. این مشکل معمولاً ناشی از ماندن یک قسمت از ریشه دندان در بافت‌های اطراف است که ممکن است به عنوان عفونت یا التهاب تشخیص داده شود. در صورت بروز هرگونه علائم پس از کشیدن دندان، مهم است به زودی به یک دندانپزشک مراجعه کنید تا دقیقاً علت این علائم مشخص شود و درمان مناسب اعمال شود. دندانپزشک ممکن است با استفاده از تصویربرداری مانند ایکس‌ری، سی تی اسکن، یا معاینه بصری، ریشه دندان باقیمانده را تشخیص داده و درمان لازم را توصیه کند. این درمان ممکن است شامل درمان ریشه، جراحی لازم، یا مصرف آنتی‌بیوتیک برای کنترل التهاب باشد.

عوارض باقی ماندن ریشه دندان در لثه چیست؟

• التهابات: باقی ماندن ریشه دندان می‌تواند منجر به التهابات لثه و بافت‌های اطراف شود که ممکن است باعث درد، تورم و قرمزی شود.
• عفونت‌های دهانی: ریشه دندان باقی مانده باعث ایجاد عفونت‌های دهانی خواهد شد. که ممکن است به سایر نقاط دهان و حتی به دیگر اندام‌ ها منتقل می شود.
• تخریب بافت‌های لثه: ریشه دندان باقی مانده ممکن است بافت‌های لثه را تخریب کرده و باعث آسیب و تغییرات نامطلوب در لثه شود.
• ایجاد عارضه‌های زیبایی: باقی ماندن ریشه دندان ممکن است ظاهر و زیبایی دهان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد عارضه‌های زیبایی شود
• امکان پیدایش تومورها: در برخی موارد، باقی ماندن ریشه دندان ممکن است باعث پیدایش تومورهای خطرناک در منطقه دهان شود. باقی ماندن ریشه دندان در لثه امری جدی است که نیاز به بررسی و درمان سریع دارد تا از وقوع خطرات جدی‌تر جلوگیری شود.

جلوگیری از باقی ماندن ریشه دندان در لثه

برای جلوگیری از تاثیرات مخرب باقی ماندن ریشه در لثه بهتر است بعد از عمل جراحی مربوطه بر روی دندان بهداشت دهان را رعایت کنیم و دهان را مرتب شستشو دهیم، تا از تجمع باکتری‌ها و پلاک در دهان جلوگیری کنید. همچنین بهتر است برای بررسی و درمان مشکلات دندانی و لثه‌ای، به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه نمایید، تا از وقوع مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.

در صورت نیاز، انجام درمان‌های لثه و پایش سلامت لثه‌ها می‌تواند از باقی ماندن ریشه دندان جلوگیری کند. برای انجام عصب کشی به دندانپزشک ماهر مراجعه کنید و مطمئن شوید عصب کشی شما و یا کودکان تان با تجهیزات مناسب و به درستی صورت خواهد گرفت.

دندانپزشک با انجام بررسی‌های لازم، مشکلات دندانی و لثه‌ای را تشخیص داده و اقدامات مناسب را برای درمان آن‌ها انجام دهد. در صورت وجود دندان‌های شکسته یا دارای آسیب، دندانپزشک باید درمان‌های مناسب را انجام داده و از باقی ماندن ریشه دندان جلوگیری کند. علاوه بر این دندانپزشکان می توانند به بیماران خود در مورد بهداشت دهان و دندان آموزش دهد، تا آن‌ها بتوانند به درستی از دهان و دندان خود مراقبت کنند و از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کنند.

احتمال باقی ماندن ریشه در لثه کودکان بیشتر است یا بزرگسالان؟

هنگام کشیدن دندان احتمال باقی ماندن ریشه در لثه بزرگسالان بیشتر است، زیرا دندان‌های کودکان در حال رشد هستند و اگر ریشه دندان در لثه ماندگار شود، ممکن است به طور طبیعی توسط دندان‌های جدید جایگزین شود.

اما در بزرگسالان، اگر ریشه دندان در لثه ماندگار شود، ممکن است باعث مشکلات جدی دندان و لثه شود. همچنین ریشه دندان بزرگسالان نسبت به کودکان بلند تر است، این موضوع انجام عصب کشی آنها را پیچیده تر می کند.

راه درمان باقی ماندن ریشه دندان در لثه

اگر ریشه دندان در لثه کودک باقی مانده باشد، دندانپزشک ممکن است به یک روش جراحی به نام اکستراکشن (برداشتن) دندان پرداخته و ریشه را از لثه خارج کند. پس از این جراحی متخصص دندانپزشکی کودکان داروهای ضد التهاب و درد برای کودک تجویز کند. بعد از جراحی، لثه و دندان‌های اطراف نیز نیاز به مراقبت و تمیزی دارند تا بهبودی سریع‌تر و بهتری داشته باشد.

در بعضی موارد، اگر ریشه دندان در لثه باقی مانده باشد، ممکن است نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر و درمان‌های دندانپزشکی دیگر باشد که بهتر است توسط یک دندانپزشک متخصص انجام شود.

دندانپزشکی در دوران شیردهی

نگرانی یک مادر شیرده درمورد تاثیرات داروی بی حسی یا هر گونه داروی دریافتی بعد از عصب کشی دندان (درمان ریشه) و سایر درمان های دندانپزشکی بر کودک شیرخوار کاملا قابل درک است، اما خوشبختانه تمام مواد مورد استفاده در درمان های دندانپزشکی و پروسه های مرتبط با تشخیص مانند تهیه تصاویر رادیوگرافی، اسکن های سه بعدی و … بدون هیچ گونه نگرانی از جهت تاثیر بر محتویات شیر مادر قابل استفاده هستند.

عوارض داروی بی حسی در شیردهی

شاید بیش ترین سوال مادران شیرده راجع به تاثیرات داروی بی حسی دندانپزشکی و حضور آن در شیر باشد. خوشبختانه داروی بی حسی تزریقی در شیر ترشح نمی شود و بنابراین نیازی به تاخیر انداختن شیردهی بعد از اتمام درمان دندانپزشکی نیست.

عصب کشی دندان در دوران شیردهی

پروسه عصب کشی و مواد مورد استفاده در آن هیچ گونه تاثیری برمحتویات شیر مادر و کودک شیرخوار نداشته و در صورت نیاز به راحتی قابل انجام است.

اسپری لیدوکایین در دوران شیردهی

تاثیرات اسپری لیدوکایین موضعی بوده و استفاده از آن معمولا تاثیر چندانی بر درد دندانی که نیاز به عصب کشی دارد، ندارد اما در میزان نرمال ضرری نیز در شیردهی ندارد.

تفاوت بلیچینگ و جرم گیری دندان چیست؟

بلیچینگ و جرم گیری دندان، دو مورد مهم از خدمات دندانپزشکی هستند که با هم تفاوت هایی اساسی دارند. جرم گیری روشی است که در آن با استفاده از وسایل مختلف، سطح دندان ها از هرگونه جرمی پاکسازی می شود. ایمپلنت دندان هم از خدمات دیگر می باشند که بر اساس آنها مشکلات خرابی دندان برطرف می شود. رسیدگی به دندان ها و حفظ سلامت و زیبایی آنها برای همه افراد مهم است و از این جهت بسیاری از خدمات دندانپزشکی اهمیت پیدا کرده اند.

شناخت بلیچینگ و جرم گیری دندان

بلیچینگ دندان، روشی است که در آن نوعی ماده سفید کننده را به دندان تزریق کرده و این گونه باعث سفید شدن آن می شوند این روش بیشتر مناسب افرادی است که رنگ دندان های آنها زرد به نظر می رسد. جرم گیری دندان، نیز روشی است که در آن تمامی جرم و پلاک دندان ها برطرف شده و از این طریق می توان از خرابی دندان و بیماری لثه جلوگیری کرد. با وجود تفاوت هایی که این دو روش با هم دارند نباید آنها را با یکدیگر اشتباه گرفت.

انواع روغن صنعتی و کاربرد آن ها

 

رشد روغن صنعتی در انقلاب صنعتی با بهره گیری از ماشین آلات مبتنی بر فلز، سرعت زیادتری پیدا کردند. با اتکا بر روغن های صنعتی احتیاج این گونه ماشین ها جهت دستیابی به پیروزی با توسعه تقطیر خلاء نفت، ارتقا قابل توجهی داشته است . با وجود این تکنولوژی امکان تصفیه مواد غیر فرآورده، که در خیلی از روان کننده های معمول وجود دارد مهیا شده است . در اینجا ما برای شما شرح انواع روغن های صنعتی و کاربرد آن ها را آورده ایم با ما همراه باشید.

روغن صنعتی

 

 

روغن آن گروه از مایعات را گویند که قابلیت ترکیب شدن باآب را ندارند و به این خاطر که چگالی آن ها از آب کمتر است، روی آب می مانند . روغن به چربی هایی گفته می شود که معمولا در دمای اتاق به شکل مایع باشد. روغن ها هم مانند چربی ها تشکیل شده از تری گلیسرید، مونوگلیسرید و کمی هم دی گلیسرید هستند. به این خاطر که روغن در بردارنده میزان زیادی چربی اشباع نشده اند، در دمای اتاق به صورت مایع اند. روغن ها گونه های مختلفی دارند.

امکان دارد روغن صنعتی باشد یا فقط برای استفاده خوراکی به کار برده شود. روغن های صنعتی طیف گسترده ای از روانکارهای صنعتی را تشکیل می دهند که در صنایع گوناگون به کار برده می شوند. در ادامه این مطلب توضیح خواهیم داد که روغن صنعتی چیست ؟ و چه استفاده هایی دارد با ما همراه باشید.

تاریخچه روغن های صنعتی

تا قبل ازسال 1856 میلادی روغن صنعتی برای استفاده در چرخ ها و روانکاری انواع چرخ دنده ها از منابع روغـن هـای حیـوانی مانند روغن نهنگ و گاو به کار برده می شد.در بعضی مواقع هم از روغن های گیاهی برای تولید روغن های صنعتی به کار برده می شد. اما به خاطر ماندگاری پایین در مصارف صنعتی عمر کوتاهی داشتند و به سرعت اکسید وفاسد می شدند.

به این خاطر موارد مصرف آن ها بسیار کم بود. با گذشت زمان و صنعتی شدن جهان و کشورها احتیاج به روانکارها و روغن های صنعتی مرغوب و با ماندگاری بالا بیشتر حس می شد به این خاطر که بتوانند اصطکاک میان قطعات و سطوح متحرک را کم کنند و از خوردگی و سایش قطعات پیشگیری کنند.

روغن صنعتی که هم اکنون با آن اشنا هستیم عموما پـس اکتشاف و استخراج نفت و در سال ١٨٨٣ میلادی و بهتر شدن روند تقطیر و تصفیه نفت خام و گسترش پالایشگاه ها و تولید لوب کات یا برش نفتی از نفت خام تولید شده و به جای روغن های حیوانی های گذشته استفاده شد. تا متناسب با تجهیزات صنعتی تازه احتیاجات صنایع جدید را برطرف کند. مصرف روغن های صنعتی در روغنکاری خیلی زود بهتر بودن خود را در قیاس به دیگر روغـن های قدیمی احراز نمود و در نتیجـه مصرف روغن های حیوانی، نباتی جهت روانکاری صنعتی به مرور کنار گذاشته شد.

همزمان با صنعتی شدن جوامع و ارتقای صنایع گوناگون احتیاج به روغن های صنعتی مرغوب با مقاومت زیاد بیشتر شد. اول تلاش شد با تصفیه بهتر روغن و اضافه کردن مواد افزودنی گوناگون و با کیفیت بیشتر روغن های صنعتی با طول عمر زیاد تر تولید شود اما با ارتقای علم وتکنولوژی و رسیدن بشر به فن آوری های تازه و ساخت دستگاه های صنعتی گوناگون، احتیاج به روغن های صنعتی گوناگون با خصوصیات متفاوت بیش از قبل مشخص شد. در حال حاضر روغن های صنعتی که از راه فعل وانفعالات شیمیائی پیچیده ای تولید می شوند. این سبک روغن ها صنعتی امکان تحمل میزان زیادی ازفشارها و درجه حرارت ها برای کاربردهای خاص را دارند.

 

شیوه تولید روغن صنعتی

اغلب ماده تشکیل دهنده روغن صنعتی، روغن پایه است که الزامی است روغن پایه با مواد افزودنی ترکیب شوند.‎ ‎ ‎روغن‎ ‎پایه به شکل مایع است که از نفت خام گرفته شده است. جهت تولید روغن پایه ‏به کارگیری برش مواد نفتی، تصفیه روغن های استفاده شده و‎ ‎تولید به شیوه مصنوعی متداول است. مواد افزودنی در اصل مواد شیمیایی با ترکیبات پیچیده یی می باشند که‎ ‎با ‏اضافه کردن آنها به روغن پایه به میزان معین ، می توان ویژگی های لازم در روغن صنعتی به وجود آورد یا ‏مشخصات روغن صنعتی را ارتقا داد‎ .

‎ ‎جهت‎ ‎تولید روغن صنعتی اول عملیات تقطیر نفت خام صورت می گیرد. این امر در چند‎ ‎مرحله تقطیر در جو و ‏تقطیر در خلا صورت می گیرد تا یک برش نفتی ویژه بدست آید ‏‎که گرانروی، نقطه اشتعال و نقطه ریزش مشخص داشته باشد. ‎پس از ان در‎ ‎واحد آسفالت گیری، مواد آسفالتی که ته مانده برج تقطیر در خلا می باشند با‎ ‎تزریق حلال پروپان ‏استخراج می شود.

در مرحله بعد، مخلوط های نامطلوب که‎ ‎در روغن وجود دارند با بهره گیری از شیوه های ‏گوناگون از روغن تفکیک می شوند‏‎ ‎و سبب بهتر شدن شاخص گرانروی روغن می شوند. ‎ ‎بعد از عملیات‎ ‎تصفیه روغن، در واحد موم گیری، پارافین های سنگین که به شکل‏‎ ‎جامد است، با ‏بهره گیری از شیوه انحلال و فیلتراسیون از روغن تفکیک می گردد‏.

در انتها در واحد تصفیه هیدروژنی، عناصر زائد ‏مثل گوگرد، ازت و اکسیژن از‎ ‎روغن جدا شده تا روغن در ماشین آلات و در شرایط سخت مقاومت و ماندگاری زیادتری ‏داشته‎ ‎باشد. روغن پایه بعد از طی همه مراحل ذکر شده به واحد مخلوط کنی فرستاده می‎ ‎شود و در آنجا با افزودن ‏ مواد افزودنی مناسب، انواع روغن های صنعتی‎ ‎بر اساس با استانداردهای بین المللی ساخته می شود‏‎.‎

کاربرد روغن صنعتی

روغن های صنعتی طیف گسترده ای از روانکارهای صنعتی را تشکیل می دهند که در صنایع گوناگون مصارف بسیار زیادی دارند. بیشترین استفاده انواع روغن های صنعتی در کشتیرانی و صنایع دریایی، صنعت تولید سیمان، حمل و نقل هوایی، صنایع شیمیایی، داروسازی، صنایع غذایی، صنعت برق، چاپ و بسته بندی، صنایع فلزکاری، نساجی و… است.

روغن های صنعتی با ویسکوزیته کم با غلظت کم و ویسکوزیته زیاد با غلظت بالا ساخته می شوند. همین طور این سبک روغن ها معمولا با پایه مینرال یا سنتتیک ساخته شده که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند . روغن های سنتتیک معمولا طول عمر و مقاومت زیادتری در قیاس به روغن های مینرال دارند.

انواع روغن صنعتی عبارتند از :

• روغن هیدرولیک، روغن های با شاخص گرانروی بالا و یا روغن هیدرولیک بدون روی
• روغن های گردشی برای به کارگیری در ماشین های صنعتی شامل سیستم های گردشی و هیدرولیکی
• انواع روغن های دنده معدنی و سنتتیک با پایه PAO (Poly-Alpha-Olefin) و PAG ‪(Polyalkylene Glycol)‬
• روغن های پمپ وکیوم و پمپ های دیفیوژن با پایه سیلیکون برای مصرف در صنایع اتمی و اتاق های خلا
• روغن های ترانسفورماتور و عایق الکتریکی
• روغن های انتقال حرارت معدنی و سنتتیک جهت استفاده در سیستم های انتقال حرارت بسته و غیر مستقیم تا دمای 360 درجه سانتیگراد
• روغن های امولسیون شونده، روغن های آب صابون و روغن های کشش
• روغن های عملیات حرارتی برای انواع عملیات کوئینچینگ قطعات فولادی و آلیاژهای گوناگون
• روغن های کمپرسورهای هوا از نوع مارپیچی و تیغه ای و همین طور کمپرسورهای روتاری اسکروو کمپرسورهای گاز
• روغن های کمپرسورهای سرمایشی ویژه سرد خانه ها و سیستم های تهویه
• روغن های توربین برای مصرف در انواع توربین های بخاری، آبی و گازی صنعتی در نیروگاه های برق، پتروشیمی ها و پالایشگاه ها
• روغن های مخصوص ماشین ابزار، روغن های برش، مته کاری، تراشکاری و فرزکار فلزات آهنی
• روغن با گرید خوراکی ویژه صنایع غذایی و داروسازی برای مصرف در دستگاه هایی که در نزدیکی مواد خوراکی فعالیت دارند.
• روغن های زنجیر